Nieuwjaar wens 2021

Sinds april ben ik de trotse vader van een schattige dochter. De maanden ervóór stonden in het teken van voorbereiden op de komst van onze kleine. Gelukkig zitten mijn vriendin en ik vaak op één lijn. We hebben hiervoor een goede tactiek. Tine, mijn vriendin, steekt met plezier tijd in het uitzoeken van de verschillende beschikbare opties. Ik ben meer van knopen doorhakken, zodat we samen snel besluiten. Zo zijn we beiden tevreden met de gemaakte keuze. Dit werkt prima voor ons. 

Onder haar leiding doken we ook de wereld van opvoeding in. Binnenkort ligt de newborn fase wel echt achter ons en dan moeten we haar echt gaan beginnen “opvoeden”, hoe gaan we dat gaan aanpakken?

We weten namelijk al wel dat we graag een kind opvoeden dat in staat is zelf keuzes te maken en zich hierbij niet gebonden moet voelen aan wat wij (haar ouders, maar ook in bredere definitie, de samenleving) van haar verwachten. 

Wij willen dat ze gaat doen wat haar motiveert en inspireert. En niet per se omdat wij dat zouden willen.

Met deze visie luisterden we diverse podcasts, bekeken filmpjes en lazen boeken. Wat mij opviel aan al die informatie is dat de concepten niet alleen van toepassing zijn op kinderen., maar ook op volwassenen.

Laat me een concept erbij nemen. 

Wat mij tot nu toe al heel erg is bijgebleven, is hoe wij meestal met emoties omgaan in een klassieke opvoeding en omgang met kinderen. 

Kinderen krijgen namelijk al heel erg snel met verschillende emoties te maken. Hun primitieve gedrag start vanuit verschillende emoties: lachen, huilen, roepen, praten, … 

Als ouders zijn wij geneigd om onze kinderen altijd tevreden te houden. Als een kind begint te huilen, zegt ons instinct om te troosten en ze proberen te stoppen met huilen. Misschien omdat wij ze tevreden willen houden, maar ;misschien ook omdat wij ongemakkelijk worden van hun gehuil of geschreeuw. We zeggen al snel: “Het is niks, hiervoor moet je toch niet huilen”, “Het is toch niet zo erg” of “Stil maar.” 

Onbewust leren we kinderen mogelijk zo aan dat die gevoelens niet belangrijk zijn of er helemaal niet zouden mogen zijn. Als verdrietig zijn niet zo erg is, mag ik het dan wel voelen? 

Tegen de tijd dat kinderen ouder zijn, hebben we ze misschien onbewust aangeleerd dat ze alleen maar gelukkig en vrolijk mogen zijn. Dat de andere negatieve emoties niet belangrijk zijn, dat we die niet mogen voelen en dat we ze al helemaal niet zouden mogen uiten. 

Als we van onze toekomstige puber verwachten dat ze naar ons zal toekomen als ze ergens mee zit of zich slecht voelt, waarom vegen we de negatieve gevoelens van onze baby/peuter/kleuter dan zo snel weg met “shhhh, het is allemaal niet erg, stop maar snel met huilen.”

In de huidige omstandigheden zag ik de afgelopen maanden hetzelfde gebeuren. Mensen die elkaar vertellen wat ze wel en niet mogen voelen. En welke gevoelens niet OK zijn om te voelen. Tegen sommige mensen vertellen we: jouw gevoel doet er niet toe. Het is de “Stil maar”- versie van grote mensen. 

Een voorbeeld: Na een aantal maanden corona-maatregelen kwamen er diverse signalen dat jongeren vaker depressieve gedachten hadden, zich ongelukkig voelden en zich eenzaam voelden. 

De reactie die daarop volgde, is dat de jongeren zich niet zo moeten aanstellen. Of dat de jongeren eens minder gepamperd moeten worden. Dat de tweede wereldoorlog pas erg was. 

Iedereen heeft recht op die mening, maar iedereen heeft ook recht op zijn gevoelens. Jongeren die zich ongelukkig voelen? Dat mag. Mensen die vanuit hun eigen emotie een reactie geven? Dat mag ook. 

Mijn nieuwjaarswens voor 2021 is dat men elkaars gevoelens niet beoordeelt. Niet zeggen dat een emotie fout is of niet gevoeld mag worden. Ieder voelt wat hij voelt, dit is heel persoonlijk en dit kan niet fout zijn. 

Vervang de reactie van beoordeling met een simpel opvoedingsadvies: Benoem de emotie van de ander, zeg dat je begrijpt dat ze zich zo voelt en vraag waarom ze zich zo voelt. 

Deze aanpak geeft ruimte voor dialoog. Voor begrip en respect. 

Belangrijker nog, het zorgt ervoor dat we anderen helpen, door alle emoties bespreekbaar te maken. Anderen te vertellen dat wat zij voelen, er toe doet. 

Door dit wederzijds respect en begrip ontstaat een startpunt om te werken naar een oplossing. 

Het is mijn voornemen voor 2021 en een wens voor de wereld. 

Ik oefen binnenkort alvast met mijn dochtertje. Hopelijk komen die eerste woordjes snel. en hoe start jij?